„გადმოდის თავდასხმაზე, იწევა მაღალზე, ნახტომებს აკეთებს, პირს ხსნის, შიშინებს..." - გველების სეზონი დაიწყო, რას ამბობს ჰერპეტოლოგი?
ყოველ წელს, როცა გაზაფხული დგება, სითბო იმატებს, იღვიძებს ბუნება და დაძინებული ქვეწარმავლები. გველის გაღვიძება დამოკიდებულია გარემო პირობებზე, ანუ ტემპერატურაზე. რაც უფრო მაღლა ადის ტემპერატურა, უფრო ხშირია ადამიანებთან შეხვედრა, რადგან გველების გადაადგილება უკვე გრილი ადგილებისკენ მიდის, სადაც უფრო შეაფარებენ თავს. გადამეტებული სიცხე გველს კლავს, ამიტომ ეძებენ ისეთ ადგილებს, სადაც გრილა: სარდაფი, სადარბაზო.
შესაბამისად, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ქვეწარმავლების სეზონი უკვე დაიწყო. როგორ უნდა დავიცავთ თავი ქვეწარმავლებისგან და დაგესვლის შემთხვევაში, რა გზებს გადის ადამიანი - ამ კითხვებს ჰერპეტოლოგმა შოთა ზანდუკელმა „ვასილ გაბუნიას არხზე" უპასუხა.
„რთულია ვთქვათ, რომ საქართველოში 24 სახეობის გველი გვხვდება, მომავალში შეიძლება შემცირდეს გველების სახეობა, ან თუ არ გავაერთიანებთ ამ სახეობებს გაიზრდება. არ არის გამორიცხული სადღაც კიდევ შეგვხვდეს რაღაც, მაგალითად პონტოს გველგესლა, ან ლოტიევის. მათზე ჩანაწერები არიას, თუმცა დავდივართ და ჯერჯერობით ვერცერთი სახეობა ვერ ვნახეთ, საუბარია ხევსურეთის ერთ-ერთ ხეობაზე და აჭარის მხარეზე. არაშხამიანი გველები 14 სახეობის გვყავს, არიან ძალიან საინტერესო გველები, ვიზუალური თვალსაზრისით და მათი ეკოსისტემისთვის დადებითი კუთხით.
წითელ მუცელა გველი არის კახეთში, მას შეუძლია მრავალი სახის მღრღნელის განადგურება. აგრესიული გველია, ყოჩაღი, საკმაოდ დიდი, ვიზუალით გამოირჩევა და ხასიათით. შეიძლება მისმა ერთხელ დანახვამ მოჰგვაროს ადამიანს შიში, რადგან ისეთი ხასიათი აქვს შეგაშინებს, გადმოდის თავდასხმაზე, იწევა მაღალზე, ნახტომებს აკეთებს, პირს ხსნის, შიშინებს და ბევრჯერ შეიძლება შენკენ გადმოხტეს. ამ სახეობას კახეთში კავკასიურ გველგესლას ეძახიან", - ამბობს შოთა ზანდუკელი.
როგორ გადავურჩეთ გველის ნაკბენს?
„გველმა როდესაც მიკბინა, იმ წამსვე პროცესები არ დაწყებულა, 10 წუთი მაინც გავიდა, ერთი კბილის ჩარჭობა მოასწრო და ისიც აღარ მეტყობოდა. იმ მომენტში მხოლოდ ერთი წვეთი სისხლი გადმოვიდა, არც ნაკაწრი ჩანდა და არაფერი. ჰემორაგიული შხამის თვისებები დაიწყო 10 წუთის შემდეგ, ტკივილი, დასიება, ჯირკვლების გადიდება, სიწითლე, სისხლჩაქცევა. შეხებაზე მქონდა ტკივილი ნებისმიერ ადგილას. იცის თავბრუდახვევა, ტემპერატურაც, მაგრამ მე არ მქონია პირადად.
ყველა შხამიანი გველის ნაკბენზე არის სიტუაციები. თუ თავდაცვის მიზნით ჩაუვარდით, ძალიან ცოტა შხამს უშვებს. თუ ფეხს ადგამთ და მაშინვე აწევთ, ასეთ დროს შეიძლება საერთოდ არ გიკბინოს, თუ გიკბენთ ოდნავ მეტ შხამს გაუშვებს. თუ თავზე დაადგები და ვერ მიხვდები, მაშინ ბევრსაც შეუშვებს და ბევრჯერაც დაგვარტყამს. დაჭერის, მოკვლის, გამწარების შემთხვევაში უფრო მეტ შხამს უშვებს, ვიდრე ჩვეულებრივ სიტუაციაში. მას შხამი სჭირდება საკვების მოპოვებაში და არა ვინმეს მოსაკლავად და გველი შხამს მაქსიმალურად უფრთხილდება", - ამბობს შოთა ზანდუკელი.
წყარო: დაიჯესტი
